ლენტეხიNEWS-ის მესამე ნომრის მასალების მოსამზადებლად, რედაქტორთან ერთად, ლენტეხს ვსტუმრობდი. ქუთაისიდან მზიანი ამინდი გაგვყვა, გავიარეთ გამწვანებული წყალტუბო, დიდებული ცაგერი, თავისი მომნუსხველი ბუნებით და ჩემი პირველი ვიზიტი სვანეთში ლენტეხიდან დაიწყო. საქართველოს უზარმაზარმა, ჰაერში აღმართულმა დროშამ ჩემში სიხარული გამოიწვია, ხიდი გავიარეთ, იქვე მუზეუმის შენობა შევნიშნეთ, ორმა შესანიშნავმა ქალბატონმა გვიმასპინძლა. სვანური კოშკის კიბეები სწრაფად ავირბინე იმის ინტერესით, თუ რა სანახაობა მელოდა მაღლა. მოლოდინები გამართლდა. მართალია, სვანეთის შესახებ ბევრი ლეგენდა და საინტერესო ისტორია მსმენია, მაგრამ შესანიშნავი ხედებით ტკბობაში გართული, ვხვდებოდი, რომ აქ ყოფნისას მისტიკურობას კიდევ უფრო მივუახლოვდი…
ვიფიქრეთ, რომ ლენტეხის მთავარ გამოწვევებზე, მიმდინარე პრობლემებსა და მიღწევებზე მუნიციპალიტეტის მერი, გია ონიანი, თავად გვიამბობდა. სწორედ მან გვიმასპინძლა. ჩვენთან საუბრის დასაწყისშივე აღნიშნა, რომ რაიონის განვითარებისთვის ბევრი გეგმა აქვს. “ვფიქრობ, რომ უმოქმედობა დიდი ცოდვაა. თუ შეგიძლია, შენი მხარისთვის სასიკეთო საქმე უნდა აკეთო. ბევრი რამეა შესაცვლელი და სიამოვნებით შევცვლი”…
როგორც გვითხრა, აქ საკუთარი კუთხის სიყვარულმა დააბრუნა. და მეტიც, სვანეთი თავისი ოჯახის წევრებსაც ძალიან შეაყვარა. ჰყავს მეუღლე ქრისტინე რევიშვილი და სამი ვაჟი. მართალია, დედაქალაქში სწავლობენ, სპორტითა და მუსიკით არიან გატაცებულნი, თუმცა თავისუფალ დროს ყოველთვის ლენტეხში ატარებენ და აქ ყოფნა ძალიან მოსწონთ.
ჩვენი დიალოგი საკმაოდ ვრცელი აღმოჩნდა…
- ბატონო გია, როგორც ვიცით, ლენტეხის მუნიციპალიტეტის მერად 2021 წლის ოქტომბერში დაინიშნეთ, რა პრობლემები და გამოწვევები დაგხვდათ და რისი შეცვლა შეძელით?
- ძალიან ბევრი პრობლემა დამხვდა. პირველი და უმთავრესი პრობლემა დემოგრაფიაა. თავდაპირველად, მოსახლეობას აქაურობის განვითარების არ სჯეროდა. ლენტეხი-მესტიის გზის სამუშაოების დაწყებისას კი იმედი გაუჩნდათ, რომ ლენტეხი უფრო გამავალი გახდება და მოძრაობა მოიმატებს. ამავდროულად, ცნობადობის კუთხითაც დიდი გამოწვევების წინაშე აღმოვჩნდით, რადგან ლენტეხი სვანეთთან არ მოიაზრებოდა. აქ უნიკალური ბუნება გვაქვს, რეკრეაციული სივრცეებია, განსხვავებული ტურიზმის განვითარება შეგვიძლია. ეს არა მხოლოდ საზღვარგარეთ, არამედ საქართველოშიც არ იცოდნენ. სამწუხაროდ, აქაურმა მაცხოვრებელმა არ იცოდა, ლენტეხის ამა თუ იმ სოფელში რა სიმდიდრე ინახებოდა, რა კულტურისა და რა ისტორიის მატარბელი იყო. ამიტომაც, ჯერ აქ დავიწყეთ ცნობადობის გაზრდა და მერე გადავედით დანარჩენ საქართველოსა და უცხოეთზე.
პოპულარიზაციაში სხვადასხვა კულტურული და სპორტული ღონისძიების ჩატარება დაგვეხმარა. მაისში დიდი ფესტივალი “სვანფესტი” ჩატარდა, კერძო ინვესტორის ხელშეწყობით. მიუხედავად ცუდი ამინდების დამთხვევისა, ლენტეხი სავსე იყო, არც ერთ გესთჰაუსსა და სასტუმროში თავისუფალი ადგილი არ დარჩა. ასე მოხდა ახლაც, როცა ბეატლონის ტურნირი ჩავატარეთ მუაშში. ეს ყველაფერი კი ეკონომიკურ განვითარებას ხელს ძალიან უწყობს. - საზოგადოებისთვის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სფერო ჯანდაცვაა. რა გამოწვევებია ლენტეხში ამ კუთხით, რა პრობლემების დაძლევა გიხდებათ?
- ჯანდაცვის კუთხითაც დიდი სირთულეები დამხვდა. რეანომობილი არ გვყავდა. ერთ-ერთ შეხვედრაზე მკითხეს, რა კუთხით გვჭირდებოდა დახმარება და გამახსენდა, რომ ეს პრობლემა გვაწუხებდა. კერძო ინვესტორი პირადად დამეხმარა და მან შეგვიძინა.
მართალია, სასწრაფო დაახმარების მანქანები არის, მაგრამ 40 კმ-ის მოშორებით უწევს გადაადგილება, პაციენტთან რომ მივიდეს და მერე ადგილზე მოიყვანოს. საავადმყოფოში ვერ გადაჰყავს და სრულად ვერ ეხმარება, რადგან არ არის ისე აღჭურვილი, როგორც რეანომობილი. პაციენტი ლენტეხში რეანომობილს სულ მცირე 6 საათი უნდა დალოდებოდა, რის გამოც ძალიან ბევრი ფატალური შემთხვევა ყოფილა. როცა რეანომობილი შევიძინეთ, რეანიმატოლოგების პრობლემა დადგა და პრემიერმინისტრი დაგვეხმარა, ქუთაისიდან მათი ჩამოყვანა დაგვიფინანსეს. მას შემდეგ ბევრი სიცოცხლე გადავარჩინეთ. მინდა, რომ ჟახუნდარის თემში სასწრაფო დახმარების მანქანები ადგილზე გავაჩეროთ. შარშან მორიგეობდნენ დ გამოძახებისას იქვე იყვნენ, დრო არ იკარგებოდა. - სხვადასხვა პრობლემის გამო ხეობიდან ახალგაზრდები მიდიოდნენ, რა შეიცვალა ამ კუთხით?
- ჩემი მერობის მთავარი და ძირეული მიზანიც ეს იყო, რომ ხეეობიდან ახალგაზრდები აღარ წასულიყვნენ. ლენტეხში ასე თუ ისე ხელმისაწვდომი იყო, მაგრამ სოფლებში მუნიციპალური ტრანსპორტი არ არსებობდა და ბავშვები შორს სიარულს ვერ ახერხებდნენ.
თანაც სკოლის შემდეგ, ეს ძალიან რთულია და შეუძლებელიც. ამის გამო, მშობლებს ბავშვები მასიურად გადაჰყავდათ ქალაქებში. ამ მიმართულებით მუშაობა დავიწყეთ. სიმღერისა და ცეკვის ფუნქციური კლუბები ყველა სოფელში გავხსენით. მერე ხეობაში ძიუდოს სექცია დავამატეთ, ასევე რაჭა-ლეჩხუმ-ქვემო სვანეთის კლუბი “ამარანტები” შეიქმნა და ამ კლუბის მეშვეობით ყველა სოფელში შევიდა რაგბი. “ამარანტებს” კერძო ინვესტორი აფინანსებს. მიკროავტობუსი, რომელიც საჩუქრად გადავეცი, კვირაში სამჯერ დადის სოფლებში და ბავშვებს კრებს. იქვე ვარჯიშები უტარდებათ და მერე სახლებში ბრუნდებიან.
გასულ წელს ძალიან კარგი სპორტული შეკრებაც მოეწყო კვებითა და კარგი პირობებით. World Rugby-ისა და რაგბის კავშირმა ტურნირები ჩაატარა და მთელი საქართველოდან 11-12 ბავშვის წაყვანა დაფინანსდა საფრანგეთში, აქედან 6 ბავშვი ლენტეხიდან გავუშვით. ახლა კიდევ ერთი ბავშვის გაშვებას ვაპირებთ. ამ მხრივ დიდი პერსპექტივაა. ასევე აღსანიშნია, რომ ქალთა რაგბი ჩამოვაყალიბეთ და სარანგეთის ტურნირში 5 გოგონა და ერთი ვაჟი იღებდა მონაწილეობას.
World Rugby-მ ლენტეხი საფესტივალო ქალაქი გახადა. გვინდა, 26 მაისს ოლეგ ლიპარტელიანის სახელობის მასშტაბური ფესტივალი ჩავატაროთ. რაგბის სტადიონის განახლებაზე პროექტი უკვე მზადაა და საერთაშორისო დონის სტადიონი უნდა გაკეთდეს, რომელიც სხვადასხვა სპორტსმენს უმასპინძლებს და აქ იქნება ცენტრი.
ასევე ძიუდო და კალათბურთი უნდა განვავითაროთ, სპორტდარბაზი გარემონტდება და მთელი ინვენტარით აღიჭურვება. ასევე კრივის სექციისთვის შევიძინეთ ინვენტარი.
საქართველოში პირველად ჩატარდა ბეატლონის ტურნირი, ოლიმპიური სახეობაა. სროლა სვანურ ხასიათში კარგად ჯდება. ორი თვის განმავლობაში, ტურიზმის წარმომადგენელთან ერთად მე ვავარჯიშე ბავშვები, მწვრთნელი არ გვყოლია. ინტერნეტით ვუყურებდით და ისე ვემზადებოდით. ეს პირველი საწყისი იყო და ვფიქრობთ, რომ უფრო დიდ საფეხურზე გადავა. სპორტის სამინისტროსგან მაქსიმლური მხრდაჭერა და ფედერაციასთან მჭიდრო კავშირი გვაქვს, რეგიონულ ცენტრს ვაფუძნებთ. ამ სახეობაში ფედერაციაში ერთ-ერთი წარმომადგენელი მეც ვიქნები.
კულტურის მინისტრ თეა წულუკიანის მხარდაჭერით, სამთო ბაზა შენდება, რომელიც საქართველოში ერთ-ერთი იქნება. მეკლდეურების ბანაკი მოეწყობა, რის შემდეგაც საერთაშორისო დონის მთასვლელები შეგვიძლია მივიღოთ. მჯერა, ეს როგორც სპორტული კუთხით, ასევე ტურისტული მიმართულბით, ძალიან დიდი წარმატების მომტანი იქნება.
- ტურიზმის მიმართულებით კიდევ რა გეგმები გაქვთ?
- ტურისტულ მიმართულებას რაც შეეხება, ძალიან მინდა სვანური ყოფა-ცხოვრების ამსახველი მუზეუმის გაკეთება ლენტეხში, რომელიც საქართველოში პირველი იქნება და ანალოგი არ ეყოლება. ცვილის ფიგურები იქნება, მაგალითად, ბავშვი როგორ თამაშობს ნახშირში, აკვანში ჩვილი როგორ წევს, დედა როგორ არწევს, მახვში როგორ ზის სკამზე და ა.შ.
- კულტურის მიმართულებით თუ გაქვთ სიახლეები?
- კულტურის სახლი უკვე დავასრულეთ და აუცილებად დავიწყებთ სპექტაკლების ჩვენებას. გვსურს, რომ აქ დაიდგას სპექტაკლები და მაყურებლები სხვადასხვა ქალაქიდან ჩამოვიდნენ. კინო ფილმების ჩვენებასაც გავმართავთ.
- ბატონო გია, ინფრასტრუქტურულ პროექტებზე რას გვეტყვით, რა პროექტები ხორციელდება?…
- ამ კუთხით დიდი ძვრები გვაქვს. მომდევნო წელს უკვე ყველა სოფელს ბეტონის გზა ექნება. სივრცით მოწყობებზეც მალე გადავალთ, სასმელი წყლის პრობლემაც სოფლის 90%-ს წელს მოუგავრდება. წყალი, მართალია, ყველას მიეწოდება, თუმცა წყლის სისტემები მწყობრიდან გამოვიდა და ვცვლით. 13 მილიონიანი პროექტია და დაბის სრული რეაბილიტაცია მოხდება. ცენტრალური აუზი შეკეთდება, გაფართოვდება და თანამედროვე დონეზე მოეწყობა.
მალე რამდენიმე მიკროჰესის მშენებლობაც დაიწყება, ეს ადილობრივ შემოსავალს დადებითად შეცვლის. და 2 წელიწადში სულ სხვა რეალობა გვექნება ლენტეხში.
მართალია, სოფლებში არსებული საჯარო სკოლები გარემონტდა, თუმცა ამ ეტაპზე, ბაგა-ბაღებში გვაქვს პრობლემა. შენობების პრობლემაა და ინვენტარიც გასაახლებელია…
ცენტრალური ბიბლიოთეკის სრული რეაბილიტაცია უნდა დაიწყოს, პროექტი მზადაა და დაფინანსებას ველოდებით, რის შემდეგაც სოფლებსაც მივხედავთ. - და ბოლოს, როგორც მოქალაქე რას შეცვლიდით ლენტეხში?
- ბევრი რამეა შესაცვლელი და სიამოვნებით შევცვლი, დრო სჭირდება და ნელ-ნელა ყველაფერი გამოვა. როგორც მოქალაქე, ალბათ ვეცდებოდი, რომ ხელისუფლებისთვის ხელი შემეწყო, მეტი თანადგომა და აქტიურობა გამომეჩინა. აუცილებელია და ყველას მინდა მოვუწოდო, რომ თითოეულმა მოქალაქემ ლენტეხის საჭიროებებზე ვიფიქროთ და პრობლემების მოგვარებაზეც ერთად ვიზრუნოთ.
აი, დამოუკიდებელი მოქალაქე რომ ვიქნები, ბევრი რამე მაქვს დამახსოვრებული და ჩაწერილი. ძალიან ბევრთან მაქვს ჩემი სათქმელი, ახლა თმენის ვალდებულება მაჩერებს. ვიდრე თითოეული მოქალაქე არ შეიგრძნობს, რომ სახელმწიფო „მეწველი ძროხა“ არ არის, მანამდე ძალიან გაგვიჭირდება. აუცილებელია და ყველას მინდა მოვუწოდო, რომ თითოეულმა მოქალაქემ ლენტეხის საჭიროებებზე ვიფიქროთ და პრობლემების მოგვარებაზეც ერთად ვიზრუნოთ.
მარიამ ირემაძე
ნატო გუბელაძის ფოტოები


